• Home
  • Ontdek GeoStap
  • Differentiëren
  • Aan de Slag!
    • VMBO BASIS
    • VMBO KGT
    • HAVO
    • VWO
  • Learnbeat
  • Bestellen
GeoStap
  • Home
  • Ontdek GeoStap
  • Differentiëren
  • Aan de Slag!
    • VMBO BASIS
    • VMBO KGT
    • HAVO
    • VWO
  • Learnbeat
  • Bestellen
Picture

Vraagstukken eigen regio

Leerdoelen

​Bekijk eerst de leerdoelen en voer daarna de opdrachten uit die hieronder staan. 
  • Je kunt uitleggen wat met ruimtelijke kwaliteit of leefbaarheid wordt bedoeld (veiligheid, onderhoud, toegankelijkheid, sociale controle).
  • Je kunt beschrijven waarom tolerantie belangrijk is voor een prettige buurt en hoe dit bijdraagt aan sociale controle.
  • Je kunt analyseren hoe sociale samenhang kan worden aangetast door ruimtelijke segregatie en sociale ongelijkheid.
  • Je kunt uitleggen wat insluiten vs. uitsluiten betekent en hoe tolerantie of wantrouwen in een wijk de integratie beïnvloedt.
  • Je kunt beschrijven hoe gemeenten door (her)inrichting (fietspaden, speelplekken, buurtcentra) de leefbaarheid proberen te verbeteren.
  • Je kunt uitleggen waarom betrokkenheid en inspraak van bewoners essentieel zijn om samen tot een inclusieve en leefbare regio te komen.

Theorie

​ Lees de uitleg goed door. Dit helpt je om de opdrachten te begrijpen.
Leefbaarheid: wat heb je nodig?

Als we kijken naar de ruimtelijke kwaliteit of leefbaarheid in een buurt, letten we op veiligheid, de onderhoudstoestand van huizen en straten, de toegankelijkheid voor iedereen en de mate van sociale controle. Een goed onderhouden park met goede verlichting voelt prettiger dan een donkere, vervallen omgeving.

Daarnaast is tolerantie een belangrijke voorwaarde: bewoners die elkaar respecteren, zullen sneller op elkaar letten en elkaar helpen. Een wijk waar mensen elkaar groeten, zal minder snel last hebben van vernielingen of overlast.

Kortom, leefbaarheid gaat niet alleen om stenen en straten, maar ook om hoe mensen met elkaar omgaan. Samen zorgen deze factoren voor een omgeving waar je graag wilt wonen en waar je je thuis voelt.

Sociale samenhang en problemen

Een tweede thema is sociale samenhang: voelen bewoners zich verantwoordelijk voor elkaar en voor hun wijk? Wanneer er veel sociale ongelijkheid is, ontstaan er soms spanningen. Mensen met weinig kansen wonen vaak in buurten met mindere voorzieningen, wat leidt tot ruimtelijke segregatie.

In zo’n situatie kunnen groepen zich opgesloten voelen, of juist buitengesloten raken. Dat noemen we insluiten vs. uitsluiten. Worden nieuwkomers actief verwelkomd of niet? Staat de wijk open voor andere culturen, of heerst er wantrouwen? De tolerantie van de bewoners speelt daarin een grote rol.

Toch kan integratie plaatsvinden als mensen met verschillende achtergronden samenkomen op scholen, sportclubs of buurtactiviteiten. Op die manier voorkom je dat er aparte werelden ontstaan in één stad. Investeren in ontmoeting en samenwerking kan dus de sociale samenhang versterken.

(Her)inrichting: wat kun je veranderen?

Gemeenten maken vaak plannen om de ruimtelijke kwaliteit of leefbaarheid te verbeteren: denk aan het aanleggen van fietspaden, speelplekken of buurtcentra. Hierbij is het belangrijk rekening te houden met veiligheid en toegankelijkheid, zodat iedereen de voorzieningen goed kan gebruiken.

Als de onderhoudstoestand van huizen en straten wordt aangepakt, kunnen mensen zich prettiger voelen in de wijk. Tegelijk moet er aandacht zijn voor sociale controle: plekken waar je elkaar tegenkomt, bevorderen contact en verminderen overlast.

Zonder tolerantie en oog voor integratie blijft echter een deel van de bewoners aan de kant staan. Daarom is het slim om hen te betrekken bij plannen: mensen voelen zich meer eigenaar van hun wijk als ze meepraten over de (her)inrichting. Zo werk je stap voor stap aan een inclusieve en leefbare regio.

Maak de zinnen compleet (1 Geo€oin)

In de samenvatting hieronder missen een paar belangrijke woorden. Vul ze in met de juiste termen. Noteer je antwoorden in je schrift.
Neem de cijfers 1 t/m 7 en maak de samenvatting compleet. Kies uit: [leefbaarheid, veiligheid, tolerantie, sociale ongelijkheid, ruimtelijke segregatie, integratie, uitsluiten].
  1. De ... (1) ... van een buurt wordt bepaald door factoren zoals groenvoorziening, onderhoud en een prettige sfeer.
  2. Ook ... (2) ... is essentieel, want een goed verlichte en overzichtelijke omgeving kan criminaliteit verminderen.
  3. Daarnaast helpt ... (3) ... om verschillen te overbruggen, omdat mensen elkaar met respect behandelen.
  4. Toch kan ... (4) ... leiden tot spanningen, wanneer sommige groepen veel meer kansen hebben dan andere.
  5. Dat zie je terug in ... (5) ..., waarbij buurten met weinig voorzieningen achterblijven.
  6. Een goede ... (6) ... is belangrijk om iedereen bij de samenleving te betrekken en voor gelijke kansen te zorgen.
  7. Zonder dialoog loop je het risico dat mensen elkaar gaan ... (7) ..., wat de samenhang in de buurt verzwakt.

​Beantwoord de vragen (2 ​Geo€oin$)

​ Lees de theorie en geef antwoord op de vragen. Gebruik wat je net geleerd hebt! ​Noteer je antwoorden in je schrift.
Lees: “Leefbaarheid: wat heb je nodig?”
​
1. Open vraag
Vraag: Wat wordt bedoeld met leefbaarheid in een wijk?

2. Meerkeuzevraag
Vraag: Welk onderdeel hoort niet direct bij leefbaarheid?
A. Veiligheid
B. Onderhoud van straten
C. Toegankelijkheid voor iedereen
D. De kleur van je gordijnen

3. Gatenzin
Vraag: Een goed onderhouden straat met verlichting geeft mensen een gevoel van __________.

4. Combinatievraag
Koppel de begrippen aan de uitleg:
  1. Leefbaarheid
  2. Veiligheid
  3. Onderhoud
  4. Toegankelijkheid
  5. Sociale controle
  6. Tolerantie
A. Hoe schoon en goed iets is bijgehouden
B. Respect en acceptatie van verschillen
C. Mensen letten op elkaar en spreken elkaar aan
D. Iedereen kan gebruikmaken van een plek (ook met rolstoel)
E. Mate waarin mensen zich prettig voelen in hun woonomgeving
F. Weinig criminaliteit en onveilige situaties

5. Groeperen
Vraag: Groepeer in ‘verbetert leefbaarheid’ of ‘verslechtert leefbaarheid’:
  • Goede straatverlichting
  • Vervuilde trottoirs
  • Regelmatig onderhoud van huizen
  • Gebrek aan groenvoorzieningen
  • Sociale controle in de buurt
  • Rondslingerend afval

6. Ordeningsvraag
Vraag: Zet in volgorde hoe je de leefbaarheid van een buurt kunt aanpakken:
(1) Een plan maken, (2) Plekken verbeteren (bijv. verlichting), (3) Bewoners betrekken en informeren, (4) Evalueren of het resultaat goed is.

Lees: “Sociale samenhang en problemen”
​
1. Open vraag
Vraag: Wat houdt sociale samenhang in?

2. Meerkeuzevraag
Vraag: Wat kan er gebeuren bij grote sociale ongelijkheid?
A. Iedereen wordt even rijk
B. Er ontstaan spanningen en ruimtelijke segregatie
C. Buurten worden gezelliger
D. Mensen delen automatisch alles met elkaar

3. Gatenzin
Vraag: Insluiten betekent dat je iemand laat meedoen, uitsluiten betekent dat je iemand __________.

4. Combinatievraag
Koppel de begrippen aan de juiste uitleg:
  1. Sociale samenhang
  2. Ruimtelijke segregatie
  3. Sociale ongelijkheid
  4. Integratie
  5. Insluiten
  6. Uitsluiten
A. Grote verschillen tussen groepen in een samenleving
B. Iemand mag meedoen in de groep
C. Gevoel dat mensen bij elkaar horen en elkaar helpen
D. Iemand mag niet meedoen
E. Aparte buurten voor rijke en arme groepen
F. Verschillende groepen gaan met elkaar samenleven

5. Groeperen
Vraag: Zet de voorbeelden bij ‘bevordert integratie’ (B) of ‘belemmert integratie’ (L):
  • Gemengde sportclub
  • Verbod voor bepaalde culturen
  • Buurtfeesten voor iedereen
  • Apart onderwijs voor rijk en arm
  • Multiculturele wijkbarbecue
  • Strenge aparte regels voor nieuwkomers

6. Ordeningsvraag
Vraag: Zet in volgorde hoe sociale ongelijkheid kan leiden tot problemen:
(1) Mensen met weinig kansen wonen bij elkaar, (2) De buurt raakt achtergesteld, (3) Spanningen nemen toe, (4) Sociale samenhang wordt slechter.

Lees: “(Her)inrichting: wat kun je veranderen?”

1. Open vraag

Vraag: Noem één voorbeeld van een (her)inrichting in je buurt.

2. Meerkeuzevraag
Vraag: Waarom is sociale controle belangrijk bij herinrichting?
A. Dan gaat niemand meer naar buiten
B. Mensen spreken elkaar aan en dat voorkomt overlast
C. Het kost de gemeente minder geld
D. Zo voorkom je nieuwe ontmoetingsplekken

3. Gatenzin
Vraag: Als bewoners mogen meedenken over plannen, voelen ze zich meer __________ van hun wijk.

4. Combinatievraag
Koppel de begrippen aan de betekenis:
  1. Herinrichting
  2. Veiligheid
  3. Onderhoud
  4. Sociale controle
  5. Tolerantie
  6. Inclusie
A. Het gebied opnieuw ontwerpen of aanpassen
B. Aandacht voor netheid van straten, huizen en voorzieningen
C. Respect voor verschillende groepen
D. Iedereen kan meedoen, niemand buitengesloten
E. Mensen spreken elkaar aan, wat overlast vermindert
F. Een situatie waarin weinig criminaliteit is

5. Groeperen
Vraag: Verdeel de voorbeelden in ‘fysieke maatregelen’ of ‘sociale maatregelen’:
  • Extra straatverlichting
  • Een buurtfeest organiseren
  • Het opknappen van huizen
  • Buurtbemiddelaars aanstellen
  • Aanleg van een speeltuin
  • Training voor bewoners over samenleven
​
6. Ordeningsvraag
Vraag: Zet in de juiste volgorde hoe een gemeente (her)inrichting kan aanpakken:
(1) Plannen maken, (2) Overleggen met bewoners, (3) Uitvoeren van de veranderingen, (4) Evalueren of het beter is geworden.
Vraag je docent om het antwoordblad en controleer vervolgens je antwoorden.

+Opdrachten

​Bekijk de opdrachten hieronder en voer ze uit. Let goed op wat er van je wordt verwacht. ​

Folder | Leefbaar (3 ​Geo€oin$)

Werkvorm: Folder
  1. Context
    Je bent communicatiemedewerker bij de gemeente. Er moet een folder komen voor nieuwe bewoners over hoe de gemeente werkt aan leefbaarheid (veiligheid, onderhoud, sociale controle).
  2. Taak
    • Ontwerp een folder met voor- en binnenkant (gevouwen A4 bijvoorbeeld).
    • Leg kort en duidelijk uit wat leefbaarheid inhoudt en geef tips hoe bewoners zelf kunnen bijdragen (bijv. contact met buren houden, meedoen aan buurtinitiatieven).
    • Onderzoek een bestaand voorbeeld van hoe een wijk zichzelf schoner of veiliger heeft gemaakt en zet dit als ‘casus’ in de folder.
  3. Beoordelingscriteria
    • Logische indeling: Voorzijde (titel/afbeelding), binnenkant (uitleg leefbaarheid, tips, voorbeeld).
    • Toegankelijk taalgebruik: Geen lange zinnen, duidelijke kopjes, begrijpelijke uitleg.
    • Aantrekkelijkheid: Passende kleuren en afbeeldingen, zodat nieuwe bewoners snel begrijpen wat ze kunnen doen.
    • Praktische waarde: Minstens één concreet voorbeeld of succesverhaal uit een andere buurt.

Mindmap | Sociale Samenhang (3 ​Geo€oin$)

Werkvorm: Mindmap
  1. Context
    Je doet vrijwilligerswerk bij een buurthuis en wilt brainstormen over hoe je de sociale samenhang kunt verbeteren en problemen (zoals sociale ongelijkheid of uitsluiting) kunt aanpakken.
  2. Taak
    • Maak een mindmap over ‘Sociale samenhang’ in het midden.
    • Gebruik zijtakken voor begrippen als ruimtelijke segregatie, sociale ongelijkheid, insluiten vs. uitsluiten, integratie en tolerantie.
    • Onderzoek in je buurt of er problemen zijn (bijv. weinig contact tussen bewoners) en verwerk één concreet voorbeeld in je mindmap.
  3. Beoordelingscriteria
    • Structuur: De mindmap is overzichtelijk met duidelijke hoofd- en subonderwerpen.
    • Theorie: Je legt de sleutelbegrippen kort uit bij elke tak.
    • Praktisch voorbeeld: Je beschrijft minimaal één situatie uit je eigen buurt (of een artikel daarover).
    • Vormgeving: Kleurgebruik en korte tekststukjes maken de mindmap aantrekkelijk en leesbaar.

Presentatie | (her)Inrichting (​3 Geo€oin$)

Werkvorm: Presentatie
  1. Context
    Je werkt als stagiair bij een architectenbureau dat plannen maakt voor de (her)inrichting van een wijk.
  2. Taak
    • Maak een PowerPoint/Google Slides-presentatie (minstens 8 dia’s) waarin je uitlegt hoe (her)inrichting, veiligheid, en sociale controle samenhangen.
    • Beschrijf twee voorbeelden van een succesvolle wijkaanpak (liefst met wat foto’s of schetsen).
    • Onderzoek kort hoe bewonersinspraak werkt en neem dat op in je presentatie.
  3. Beoordelingscriteria
    • Inhoud: Minstens 8 dia’s, met duidelijke uitleg over leefbaarheid, plannen van de gemeente en bewonersinspraak.
    • Concrete voorbeelden: Ten minste twee echte voorbeelden (uit nieuws of rapporten) met bronvermelding.
    • Lay-out: Overzichtelijke dia’s met kernpunten en ondersteunende afbeeldingen.
    • Toepassing theorie: Je laat zien dat je de begrippen ‘sociale controle’, ‘tolerantie’ en ‘inclusie’ begrijpt en kunt toepassen.

GeoBeat (2 ​Geo€oin$)

​Bekijk en luister goed naar de video. Daarna ga je aan de slag met de opdrachten! ​Noteer je antwoorden in je schrift.
Begripsvragen bij de songtekst

Open vraag:
Wat wordt bedoeld met de zin: "A city’s more than glass and stone, it’s in the people, it’s in the tone."?

Meerkeuzevraag: Wat is een belangrijk thema in de songtekst?
A) De invloed van het klimaat op steden
B) Sociale samenhang en ruimtelijke kwaliteit
C) De rol van technologie in stadsontwikkeling
D) Het belang van transport in stedelijke gebieden

Gatenzin: "But underneath the dust and stone, a city's ______ still beats alone."

Combinatievraag: Verbind de zinnen uit de songtekst met het juiste geografische begrip.
  1. "Cracks in the pavement, lights burn out." 
  2. "Segregation like a line in the sand." 
  3. "But every hand, every brick, can build a future, strong and thick." 
A. Ruimtelijke segregatie
B. 
Onderhoudstoestand van de leefomgeving
C. 
Stadsvernieuwing

Groeperingsvraag: Geef aan of de volgende beweringen juist of onjuist zijn.
  1. "Leefbaarheid gaat alleen over de staat van gebouwen en wegen." 
  2. "Sociale cohesie kan bijdragen aan een betere leefbaarheid." 
  3. "Ruimtelijke segregatie betekent dat bevolkingsgroepen gescheiden leven in een stad." 

Ordeningsvraag: Zet de volgende zinnen in de juiste volgorde op basis van de songtekst.
  1. "Tolerance like a traffic light, sometimes green, sometimes denied." 
  2. "More than walls, more than steel, we make this home, we make it real." 
  3. "A city’s more than glass and stone, it’s in the people, it’s in the tone."
  4. "Together we’ll rebuild the past, a town, a street—built to last." 

Diepgaande analyse van een kernzin

Gekozen zin:
"But if we bridge the gaps we see, we’ll turn this town to unity."
  1. Wat betekent deze zin in de context van het lied?
  2. Hoe kun je deze zin koppelen aan een geografisch begrip of thema?
  3. Wat is een actueel voorbeeld waarin dit begrip een rol speelt?

Persoonlijke reflectie met stellingen

Gekozen zin: "Segregation like a line in the sand, rich stay high, the rest withstand."

Lees de drie stellingen hieronder. Geef bij elke stelling aan of je het ermee eens of oneens bent. Leg daarna in een korte uitleg uit waarom je deze mening hebt.
  1. Segregatie is een natuurlijk proces en zal altijd blijven bestaan.
  2. Overheidsbeleid kan ruimtelijke segregatie tegengaan en leefbaarheid verbeteren.
  3. Het is belangrijker om in te zetten op economische groei dan op sociale cohesie.
Open vraag:
Welke van de bovenstaande stellingen spreekt jou het meest aan en waarom?

Jouw Wereld, Jouw Opdracht (2-4 ​Geo€oin$)

Kies een manier om te laten zien wat je hebt geleerd. Bedenk een creatieve opdracht waarmee je de leerdoelen uitlegt. Dit mag een poster, een spel, een podcast, een vlog of iets anders zijn. 
​
📌 Leerdoelen voor deze opdracht:
​
  • Je laat in deze opdracht zien welke factoren (veiligheid, onderhoud, toegankelijkheid en sociale controle) de leefbaarheid in een wijk bepalen en hoe je die kunt verbeteren.
  • Je laat in deze opdracht zien hoe sociale samenhang ontstaat en welke rol integratie, tolerantie en het tegengaan van ruimtelijke segregatie daarbij spelen.
  • Je laat in deze opdracht zien hoe ruimtelijke (her)inrichting bijdraagt aan een inclusieve en veilige omgeving, en welke rol bewoners kunnen spelen in het proces.

Check jezelf (1 Geo€oin)

Maak de meerkeuzevragen en probeer de opdrachten te doen zonder de theorie of andere hulpmiddelen te gebruiken. Hoeveel had jij er goed? Noteer je antwoorden in je schrift.
Tekst 1: “Leefbaarheid: wat heb je nodig?”
Vraag 1
Welke factor hoort niet direct bij de ruimtelijke kwaliteit (leefbaarheid) van een wijk?
A. Veiligheid
B. Onderhoudstoestand
C. Sociale controle
D. De hoogte van de bergen in het buitenland

Vraag 2
Waarom is tolerantie van belang voor de leefbaarheid?
A. Omdat mensen zich afsluiten en geen contact willen
B. Omdat het helpt bij het accepteren en respecteren van verschillende bewoners
C. Omdat tolerantie geen enkele invloed heeft op de sfeer in een wijk
D. Omdat er dan geen verlichting in de wijk hoeft te zijn

Vraag 3
Welke situatie draagt het meest bij aan een prettig woonklimaat?
A. Een vervallen park zonder verlichting
B. Actieve bewoners die samen activiteiten organiseren
C. Strenge regels die alle ontmoeting verbieden
D. Een straat zonder voorzieningen of sociale controle

Tekst 2: “Sociale samenhang en problemen”
Vraag 1
Wat gebeurt er bij ruimtelijke segregatie?
A. Mensen van verschillende inkomensniveaus wonen gelijkmatig verdeeld over alle wijken
B. Groepen met minder kansen wonen vaak bij elkaar in aparte buurten
C. De overheid zorgt ervoor dat alle buurten er hetzelfde uitzien
D. Iedereen heeft altijd gelijke toegang tot de beste voorzieningen

Vraag 2
Welk begrip gaat over of mensen worden meegeteld of juist buitengesloten?
A. Etniciteit
B. Burgerschap
C. Insluiten vs. uitsluiten
D. Lokalisme

Vraag 3
Hoe kan integratie bijdragen aan minder spanningen in een wijk?
A. Doordat mensen met verschillende achtergronden elkaar beter leren kennen
B. Doordat er nooit sprake is van samenwerking of contact
C. Doordat mensen elkaar vermijden en elk hun eigen clubje vormen
D. Doordat integratie betekent dat alle verschillen worden genegeerd

Tekst 3: “(Her)inrichting: wat kun je veranderen?”
Vraag 1
Waarom is een goede (her)inrichting van een buurt belangrijk?
A. Zodat niemand zijn huis meer kan vinden
B. Zodat je de leefbaarheid kunt verbeteren met meer groen, veiligheid en ontmoetingsplekken
C. Zodat er geen ruimte is voor speelplekken of fietspaden
D. Zodat iedereen in grote flats zonder voorzieningen woont

Vraag 2
Wat is een logisch gevolg als de onderhoudstoestand van woningen en straten verbetert?
A. Mensen voelen zich veiliger en trotser op hun buurt
B. Het wordt gevaarlijker om ‘s avonds buiten te zijn
C. De buurt wordt automatisch onbetaalbaar
D. Mensen gaan massaal verhuizen naar een andere stad

Vraag 3
Waarom is tolerantie ook van belang bij een (her)inrichtingsplan?
A. Zodat je groepen kunt weren die je niet mag
B. Omdat het anders niet mag van de wet
C. Omdat je met elkaar moet kunnen samenwerken en iedereen zich betrokken moet voelen
D. Omdat dan alleen één specifieke groep alle beslissingen neemt

​GeoStap – Ontdek de wereld op jouw manier!

GeoStap brengt aardrijkskunde tot leven met innovatief lesmateriaal, actuele geografische inzichten en unieke leermethodes. Ontdek onze methode via de GeoStap-website, Learnbeat en inspirerende concepten zoals GeoBeat en NieuwsKompas.
© GeoStap – Alle rechten voorbehouden
  • Home
  • Ontdek GeoStap
  • Differentiëren
  • Aan de Slag!
    • VMBO BASIS
    • VMBO KGT
    • HAVO
    • VWO
  • Learnbeat
  • Bestellen